Tiếng Anh không có "thì tương lai"

Chuyện là vầy: có một luận điểm trong giới ngôn ngữ học cho rằng tiếng Anh chẳng có “thì tương lai” thật sự đâu, nghe có vẻ ngược đời nhưng lại hợp lý ra phết.

Lý do? Vì “thì” thật sự phải được đánh dấu bằng biến đổi ngay trên động từ, kiểu như thêm “-ed” cho quá khứ (“walked”) hay giữ nguyên cho hiện tại (“walk”). Đó là biến hình ngữ pháp, ăn sâu vào thân động từ, chớ không phải ghép thêm từ bên ngoài.

Còn “thì tương lai” trong tiếng Anh? Toàn xài từ mượn, như “will”, “shall”, hay “be going to”. Mấy từ này đứng riêng rẽ, chớ không dính vô động từ. “Will” ngày xưa vốn là “muốn”, “shall” là “phải”, sau này mới lấn sân qua nghĩa thời gian. Nhưng dù xài để nói tương lai, chúng vẫn mang chất “modal”, tức là vẫn lấn cấn chuyện ý chí, dự đoán, bắt buộc, chớ không thuần túy nói “sẽ tới đâu đó”.

So với mấy thứ tiếng như Tây Ban Nha (“cantaré”) hay Pháp (“chanterai”), tiếng Anh thiếu hẳn cái đuôi biến hình để chỉ tương lai. Dù vậy, tiếng Anh vẫn chỉ rõ tương lai qua đủ kiểu: “will go”, “going to go”, “leaves tomorrow”, “meeting him later”… chỉ là không phải bằng “thì” thật sự, mà bằng mưu mẹo ngữ pháp, gọi là cách diễn đạt phân tích chứ không phải biến hình thuần túy.

Kết luận? Tiếng Anh chỉ có hai “thì” thật: hiện tại và quá khứ. Còn “tương lai” chỉ là tạm gọi cho dễ hiểu, chứ bản chất là cấu trúc modal có dính líu thời gian, chớ không phải “thì” thuần túy như trong sách vở.

Nói gọn: Tiếng Anh nói được tương lai, nhưng không có thì tương lai!