Tự xuất bản sách với Leanpub
Xuất bản sách giống như khởi nghiệp, ta chẳng biết phản ứng của người đọc khi sách ra mắt. Liệu họ có quan tâm chủ đề bàn đến trong sách? Liệu giá bán quá cao, khiến nhiều người e ngại, hoặc quá thấp, khiến ta bị lỗ? Khi viết sách, thật khó để tác giả biết người đọc cần gì và Leanpub ra đời để giải quyết vấn đề nan giải đó.
Leanpub là nền tảng tự phát hành sách điện tử (self-publishing platform). Điều khác biệt ở Leanpub chính là tính năng viết sách “sống” có một không hai. Tác giả có thể cho xuất bản một cuốn sách đang viết dang dở, và người đọc sẽ liên tục nhận những phần cập nhật mới cho tới khi quyển sách được hoàn thiện. Đây là một ý tưởng độc đáo, được lấy cảm hứng từ khái niệm khởi nghiệp tinh gọn (lean startup): Liên tục cho ra các phiên bản cải tiến, lấy phản hồi từ khách hàng, sau đó tiếp tục cho ra các bản nâng cấp tiếp theo. Tác giả khi viết sách cũng phải đối mặt với những khó khăn mà một doanh nghiệp khởi sự gặp phải. Do đó, áp dụng nguyên tắc khởi nghiệp tinh gọn vào việc viết sách là hoàn toàn hợp lý.
Việc xuất bản một cuốn sách còn dang dở và liên tục phát hành các bản cập nhật là một cách để kiểm tra thị trường và thị hiếu của độc giả. Với cách xuất bản này, ta không còn phải đoán già đoán non về nhu cầu của người đọc. Ta sẽ biết chính xác những gì độc giả thích và giá tiền họ sẵn lòng trả. Đặc biệt, khi mua sách thông qua Leanpub, người đọc có thể tự lựa chọn giá mua trong một khoảng định trước. Giả dụ tôi đặt giá cho một quyển ebook nằm trong khoảng từ $5 đến $10. Người mua có thể trả giá nằm trong khoảng đó thay vì bị bó buộc với một mức giá cố định.
Một trong những phiền toái khi tự xuất bản đó là khâu định dạng sách cho phù hợp với yêu cầu của bên xuất bản. Quả thực, không phải tác giả nào cũng thành thạo thiết kế và không phải ai cũng hứng thú nghiên cứu về vấn đề này. Tác giả chỉ thích tập trung vào viết lách, những thứ còn lại chỉ là thứ yếu. Leanpub thấu hiểu điều này nên họ đã tự động hóa phần định dạng sách theo một chuẩn cho trước. Khi viết, ta dùng Markdown, ngôn ngữ đánh dấu tương tự HTML. Dựa theo Markdown, Leanpub sẽ định dạng mọi thứ theo ý đồ của ta. Giờ đây, ta không còn phải vật lộn với những phần mềm chế bản điện tử (như InDesign) để định dạng từng trang sách.
Thế còn Word thì sao? Nó là phần mềm soạn thảo văn bản tuyệt vời đấy chứ? Tuy nhiên, nó chỉ phù hợp cho những tài liệu ngắn, khoảng chừng vài trang cho tới vài chục trang. Nhưng khi vượt qua ngưỡng đó, lên đến hàng trăm trang, thậm chí cả ngàn trang thì cơn ác mộng bắt đầu xuất hiện: quản lý nội dung trở nên cực kỳ khó. Word tuy có hỗ trợ tách một văn bản ra nhiều file, nhưng tính năng này rất khó dùng và rất ít người biết. Thông thường, khi dùng Word, hầu hết mọi người sẽ viết mỗi chương vào một file. Nhưng khi cần gom chúng lại, ta phải copy/paste thủ công nội dung từng file rất phiền toái. Chưa kể trong quá trình sao chép, ta vô tình chép thiếu hoặc làm hỏng một định dạng nào đó. Khuyết điểm này được khắc phục với Leanpub. Ở đây, ta viết mỗi chương vào một file .txt và để chúng ở trong một thư mục. Hệ thống của Leanpub sẽ quét thư mục này và tổng hợp các file .txt để xuất ra các định dạng ebook phổ biến như PDF, ePub và mobi. Cấu trúc “chia để trị” giúp ta quản lý nội dung dễ dàng hơn. Khi cần chỉnh sửa vài chỗ trong một chương, ta biết ngay phải mở file nào lên. Để thêm nội dung mới, ta tạo thêm file mới và bỏ nó vào thư mục. Rất nhanh chóng và hiệu quả!
Với Leanpub, tác giả là người sở hữu bản quyền tác phẩm. Với mỗi quyển được bán, tác giả hưởng 90% giá bán, không như kiểu xuất bản sách giấy, tác giả chỉ hưởng 10%, phải thông qua nhiều thủ tục lôi thôi và không được toàn quyền tự quyết với sách của mình. Leanpub hỗ trợ tác giả mọi thứ từ khâu xuất bản sách ra nhiều dạng, cho tới tạo một trang landing để quảng bá sách. Thậm chí nó còn cho ta tính năng tự tạo coupon để tri ân những độc giả đặc biệt. Ngoài ra, ta cũng có thể gom nhiều quyển thành một bộ (bundle) để bán với giá rẻ hơn so với mua rời từng cuốn. Chưa hết, Leanpub còn cho phép đính kèm những sản phẩm phụ theo sách, và chia thành nhiều gói khác nhau. Có thể gói thứ nhất chỉ bao gồm sách, gói thứ hai bao gồm cả sách và vài video hướng dẫn, và gói thứ ba gồm sách, video và phần mềm để cài đặt. Mỗi gói có một mức giá khác nhau, tùy theo hầu bao và nhu cầu của từng người đọc. Điều này cho phép ta tiếp cận nhiều loại độc giả hơn, giúp tăng doanh thu bán sách.
Có thể nói, với những ưu điểm vượt trội kể trên, Leanpub chính là dịch vụ tự phát hành sách điện tử tốt nhất hiện nay. Nếu bạn đang có ý định phát hành một quyển sách của riêng mình, nhưng lại ngại khi phải làm việc với kiểu xuất bản truyền thống, hoặc không có đủ kinh phí để biến ước mơ tác giả thành hiện thực, thì Leanpub là lựa chọn số một của bạn.